برهان سبزواری
حاج سید برهان الدین عبدالله موسوی، معروف به برهان الواعظین وحاجی برهان و متخلّص به برهان، فرزند مرحوم سیّدحسنبن سیّدعبدالرحیم بن سیدعلی اصغرموسوی سبزواری است. بنا به قول مشهور، مرحوم سیدعبدالله برهان، عموی پدر آیت اللهالعظمی سیدعبدالاعلی سبزواری بوده است.
حاجی برهان، درسال 1305قمری (1266شمسی) درسبزوار دیده به جهان گشود. اودر ابتدا ازمحضر پدرش و برخی علمای سبزوارومشهد بهره برد . حاجیبرهان، مردی محقق ، متکلم ، مفسّر ، محدث ، ادیب و عالمی بصیر ، فاضلی روشن ضمیر و محبوب عام وخاصّ ، اهل وعظ و خطابه و در ضمن فردی بسیار خوشبرخورد و شوخطبع بود.وی امامت جماعت «مسجد پامنار» سبزوار رابرعهده داشت وهمانجا به تفسیرقرآن میپرداخت تا اینکه در سال 1384قمری (1343ش ) در سبزوار دیده ازجهان فروبست ودر منزل حاج محمدتقی اسکویی- که در حاشیه خیابان ابوریحان ونرسیده به میدان کارگر فعلی قراردارد- به خاک سپرده شد
آثار علمی و ادبی و قرآنی
برهان درشعر و ادب دستی داشت و دیوان اشعار وی، بیشتر شامل غزل وقصیده و مثنوی و دیگر سرودهها و تحقیقات او به فارسی وعربی بوده و درچاپخانه اسرارسبزوار به چاپ رسیده است . ازجمله آثار ایشان، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- تفسیرآیة الخلافه (سورهبقره/ 28): وی در این تفسیر، سعی کرده مواردی را که استادش آیت الله سیدحسین علوی آزادمنجیری درتفسیر این آیه بیان نکرده ، بیانکند؛ 2- غایة الافادة فی اسرارآیة الشهادة درتفسیر آیه شریفه «شهدالله انّه لااله الاّهو» (آلعمران/18)؛ 3- حقیقة الابداع فیکلمة الاسترجاع : درتفسیرآیه استرجاع : انّالله وانّاالیهراجعون (سورهبقره/ 156)؛ 4- الجوهرالفرید فی اسرارسورة التوحید: درتفسیر سوره توحید یا اخلاص ؛5- الکواکبالاسعد فی مولد سیّدنامحمّد(ص)؛ 6- رساله فی البداء یا رساله مشکاة الضیاء فی شرح مسألة البداء: به عربیکه در انتهای دیواناشعار ایشان به چاپ رسیده است؛ 7- اللطمة علی منکریالعصمة : در اثبات عصمت معصومین (ع).